Discussie over het conflict in het Soedanese Darfoer
Op de website van Indymedia Oost-Vlaanderen ontspon zich onlangs een hevige discussie over het conflict in het Soedanese Darfoer. De discussie ging in de eerste plaats over het wel of niet interveniëren. Uiteraard is dit een moeilijke thematiek, waarbij de voor- en nadelen zorgvuldig moeten afgewogen worden. Hieronder lees je mijn bijdrage.
*** M.i. is het zeer gevaarlijk om dit conflict voor te stellen als een strijd tussen moslims en niet-moslims of tussen arabieren en zwarten. Het lijkt me veel aannemelijker dat dit een conflict is om grond, en meerbepaald om de vruchtbaarste landbouwgronden in te palmen. In situaties van grote schaarste, politieke en sociaal-economische instabiliteit, zoals het al decennia in Soedan het geval is, leidt dit tot de creatie van diverse milities met uitbarstingen van geweld tot gevolg. De milities staan onder leiding van krijgsheren (in vakjargon 'conflict entrepreneurs'), die uit het conflict voordeel halen, niet alleen financieel, maar ook sociaal (status). Vele jongeren vervoegen de rangen van de milities, omdat dit voor hen de enigste mogelijkheid is om uit hun dagelijkse miserie te ontsnappen. In een militie krijgen ze niet alleen een wapen, maar ook voedsel, een onderdak en een bepaalde sociale positie. De krijgsheren spelen de religieuze, tribale of etnische kaart, om de eigen macht en de opgebouwde status te verzekeren en te bestendigen. Vaak vervullen de krijgsheren ook hogere belangen en staan ze in contact met westerse maffia-figuren die op hun beurt dan weer contacten hebben met belanghebbende multinationals. Een goed voorbeeld hiervan is Oost-Congo, waar verschillende milities greep trachten te krijgen op de bodemrijkdommen (denk maar aan de strijd om coltan/tantalium, dat wordt gebruikt in o.a. de gsm) en waar uit VN-rapporten is gebleken dat westerse bedrijven betrokken partij zijn (het Belgische Forrest kwam ondermeer in opspraak). In het zuiden van Soedan is er ook een belangrijke bodemrijkdom: olie. De kwestie Irak voor ogen houdend, weten we allemaal wat dit betekent. De Amerikaanse, Europese en Russische petroleum-multinationals zitten te popelen om nieuwe velden te ontginnen. Ofwel willen deze bedrijven stabiliteit en een hen gunstig gezind regime, ofwel willen deze bedrijven een situatie van chaos en onzekerheid. In beide gevallen lopen ze met de opbrengsten weg.
Bovenstaande schets, die kan toegepast worden op vele conflicten overal ter wereld, toont aan dat dit conflict ingewikkeld is. Verschillende milities bekampen mekaar, etnische, tribale en religieuze elementen worden door de krijgsheren uitgespeeld om bevolkingsgroepen tegen mekaar op te zetten en de eigen macht te bestendigen, imperialistische belangen zijn niet ver weg, een cultuur van geweld ontstaat met een humanitaire tragedie als gevolg. In dergelijke complexe situaties is het zeer moeilijk om juiste beslissingen te nemen. De minste vonk kan tot nog veel ergere situaties leiden. Zo kan een VN-interventie bvb leiden tot een grotere escalatie en een internationalisering van het conflict, zeker als het om Amerikaanse en Europese troepen zou gaan (Somalië, Rwanda indachtig). Ook sancties zijn gevaarlijk en hierbij verwijs ik weer naar Irak, dat 12 jaar gebukt ging onder VN-sancties, die in de eerste plaats de burgerbevolking troffen.
Wat moet men dan wel doen? Enerzijds moeten op de korte termijn de dringendste noden in de vluchtelingenkampen gelenigd worden en dient de humanitaire hulp beschermd te worden door troepen, m.i. het best gestuurd door de Afrikaanse Unie. Uiteraard moet er ook gedacht worden aan een mandaat ter ontwapening van alle milities. Anderzijds moeten op de lange termijn progressieve lokale initiatieven (sociale bewegingen, vredesgroepen, landbouwcoöperaties, edm) ondersteund worden, zodat de plaatselijke bevolking het heft zelf in handen kan nemen om een leefbare samenleving op te bouwen. Belangrijk is ook dat er een eerlijke grondherverdeling komt en dat er een goede zelfvoorzienende landbouw uitgebouwd wordt. Hier kunnen bepaalde NGO's een belangrijke rol spelen, maar dan wel in samenspraak met plaatselijke organisaties en met de plaatselijke bevolking, zodat men niet langer met neokoloniale toestanden te maken heeft. ***
De hele discussie op: http://ovl.indymedia.org/news/2004/08/2876.php
*** M.i. is het zeer gevaarlijk om dit conflict voor te stellen als een strijd tussen moslims en niet-moslims of tussen arabieren en zwarten. Het lijkt me veel aannemelijker dat dit een conflict is om grond, en meerbepaald om de vruchtbaarste landbouwgronden in te palmen. In situaties van grote schaarste, politieke en sociaal-economische instabiliteit, zoals het al decennia in Soedan het geval is, leidt dit tot de creatie van diverse milities met uitbarstingen van geweld tot gevolg. De milities staan onder leiding van krijgsheren (in vakjargon 'conflict entrepreneurs'), die uit het conflict voordeel halen, niet alleen financieel, maar ook sociaal (status). Vele jongeren vervoegen de rangen van de milities, omdat dit voor hen de enigste mogelijkheid is om uit hun dagelijkse miserie te ontsnappen. In een militie krijgen ze niet alleen een wapen, maar ook voedsel, een onderdak en een bepaalde sociale positie. De krijgsheren spelen de religieuze, tribale of etnische kaart, om de eigen macht en de opgebouwde status te verzekeren en te bestendigen. Vaak vervullen de krijgsheren ook hogere belangen en staan ze in contact met westerse maffia-figuren die op hun beurt dan weer contacten hebben met belanghebbende multinationals. Een goed voorbeeld hiervan is Oost-Congo, waar verschillende milities greep trachten te krijgen op de bodemrijkdommen (denk maar aan de strijd om coltan/tantalium, dat wordt gebruikt in o.a. de gsm) en waar uit VN-rapporten is gebleken dat westerse bedrijven betrokken partij zijn (het Belgische Forrest kwam ondermeer in opspraak). In het zuiden van Soedan is er ook een belangrijke bodemrijkdom: olie. De kwestie Irak voor ogen houdend, weten we allemaal wat dit betekent. De Amerikaanse, Europese en Russische petroleum-multinationals zitten te popelen om nieuwe velden te ontginnen. Ofwel willen deze bedrijven stabiliteit en een hen gunstig gezind regime, ofwel willen deze bedrijven een situatie van chaos en onzekerheid. In beide gevallen lopen ze met de opbrengsten weg.
Bovenstaande schets, die kan toegepast worden op vele conflicten overal ter wereld, toont aan dat dit conflict ingewikkeld is. Verschillende milities bekampen mekaar, etnische, tribale en religieuze elementen worden door de krijgsheren uitgespeeld om bevolkingsgroepen tegen mekaar op te zetten en de eigen macht te bestendigen, imperialistische belangen zijn niet ver weg, een cultuur van geweld ontstaat met een humanitaire tragedie als gevolg. In dergelijke complexe situaties is het zeer moeilijk om juiste beslissingen te nemen. De minste vonk kan tot nog veel ergere situaties leiden. Zo kan een VN-interventie bvb leiden tot een grotere escalatie en een internationalisering van het conflict, zeker als het om Amerikaanse en Europese troepen zou gaan (Somalië, Rwanda indachtig). Ook sancties zijn gevaarlijk en hierbij verwijs ik weer naar Irak, dat 12 jaar gebukt ging onder VN-sancties, die in de eerste plaats de burgerbevolking troffen.
Wat moet men dan wel doen? Enerzijds moeten op de korte termijn de dringendste noden in de vluchtelingenkampen gelenigd worden en dient de humanitaire hulp beschermd te worden door troepen, m.i. het best gestuurd door de Afrikaanse Unie. Uiteraard moet er ook gedacht worden aan een mandaat ter ontwapening van alle milities. Anderzijds moeten op de lange termijn progressieve lokale initiatieven (sociale bewegingen, vredesgroepen, landbouwcoöperaties, edm) ondersteund worden, zodat de plaatselijke bevolking het heft zelf in handen kan nemen om een leefbare samenleving op te bouwen. Belangrijk is ook dat er een eerlijke grondherverdeling komt en dat er een goede zelfvoorzienende landbouw uitgebouwd wordt. Hier kunnen bepaalde NGO's een belangrijke rol spelen, maar dan wel in samenspraak met plaatselijke organisaties en met de plaatselijke bevolking, zodat men niet langer met neokoloniale toestanden te maken heeft. ***
De hele discussie op: http://ovl.indymedia.org/news/2004/08/2876.php
Comments